عمر مونس اردنی با اصالت فلسطینی است و در سال ٢٠٢١ به همراه تعدادی از افراد برجسته با شایستگی‌ها، تخصص‌ها و توانایی‌های نادر، با حکم سلطنتی تابعیت سعودی را دریافت کرد.
جایزه نوبل شیمی به طور مشترک به سه دانشمند برای تحقیقاتشان در زمینه «چارچوب‌های فلزی-آلی» اعطا شده است.
نتیجه تحقیقات سوسومو کیتاگاوا، ریچارد رابسون و عمر مونس یاغی، می‌تواند برای کمک به حل برخی از بزرگترین مشکلات در کره زمین، از جمله جذب گاز‌های گلخانه‌ای یا کاهش آلودگی پلاستیکی مورد استفاده قرار بگیرد.
تحقیقات این دانشمندان درباره چگونگی ترکیب مولکول‌ها برای ایجاد ساختار‌های متخلخل بزرگتر است؛ چیزی که کمیته نوبل از آن به عنوان «معماری مولکولی» یاد کرده است.
چارچوب‌های فلزی-آلی از ترکیب یون فلزات و مولکول‌های مواد آلی ساخته می‌شوند، به‌طوری که مولکول‌های آلی با پیوند زدن یون‌های فلزات ساختار بزرگتری را ایجاد می‌کنند که متخلخل است، به این معنا که حفره‌های خالی نسبتا بزرگی در داخل آن وجود دارد.
برخی مولکول‌ها از این حفره‌ها می‌توانند عبور کنند، اما مولکول‌های بزرگتر در پشت آن گیر می‌کنند؛ به این ترتیب این ساختار می‌تواند به جذب گاز‌هایی مانند دی‌اکسید کربن که باعث گرمایش زمین می‌شود کمک کند.
استخراج آب در محیط بیابانی یا جذب آلودگی پلاستیکی و گاز‌های سمی از دیگر کاربرد‌های بالقوه چنین ساختار‌های مولکولی است.
پروفسور کیتاگاوا در دانشگاه کیوتوی ژاپن، پروفسور ریچارد رابسون در دانشگاه ملبورن استرالیا و پروفسور عمر یاغی در دانشگاه کالیفرنیا در ایالات متحده آمریکا مشغول به کار هستند.
این سه دانشمند در مجموع ۱۱ میلیون کرون سوئد (معادل یک میلیون و ۱۶۷ هزار دلار) دریافت می‌کنند که بین آنها تقسیم می‌شود.
سال پیش دمیس هاسابیس، جان جامپر و دیوید بیکر به دلیل کار بر روی پروتئین‌ها که بلوک‌های سازنده حیات هستند، این جایزه را دریافت کردند.
این سومین جایزه نوبل علمی است که این هفته اهدا می‌شود.
روز سه‌شنبه جان کلارک، میشل دوورت و جان مارتینیس برای کارشان در زمینه مکانیک کوانتوم که راه را برای کامپیوتر کوانتومی هموار کرد، نوبل فیزیک را دریافت کردند.
روز دوشنبه، تحقیقات سه دانشمند در مورد چگونگی حمله سیستم ایمنی به عفونت‌های مهاجم، جایزه پزشکی را برای آنها به ارمغان آورد.
